ਪ੍ਰਭਸ਼ਰਨਦੀਪ ਸਿੰਘ
ਮੁੱਢ-ਕਦੀਮ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਤਾਕਤਾਂ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਧਰਮ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ, ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਜਾਂ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਧਿਰ ਦੇ, ਧਰਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮੁਸਲਮਾਨ ਹਾਕਮਾਂ ਨੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਧਰਮ ਤਬਦੀਲੀ ਕੀਤੀ ਪਰ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸੂਫੀ ਫਕੀਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਵੀ ਇਸਲਾਮ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ। ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਬਸਤੀਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸੁਲਝੇ ਹੋਏ ਹੱਥਕੰਡੇ ਵਰਤ ਕੇ ਬਸਤੀਆਂ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਬਣਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕਾਮਯਾਬ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ।
